Zeeland; pas ontdekt na deze dag 🙂

Vanaf Zierikzee een rondje op de fiets, +/- 18 km, waarvan 50% fietspad en langs de Oosterschelde.

Niet vergeten:

• drinken & eten (lunch en iets lekkers);
• badhanddoeken;
• waterschoentjes voor de kinderen;
• uitschuifbare schepnetjes (optioneel).

Op het eiland Schouwen-Duiveland is er een pareltje niet ontdekt, wat speciaal voor jonge gezinnen open gaat… Het kreekgebied van Ouwerkerk.

Wij waren met de tent, mijn vrouw Roos, mijn twee kinderen, Siep van 6 jaar en Sam van 4,5 jaar en ik, Mike.

Natuurlijk veeeel te laat met het vinden van een plekje op een camping, dus dan maar op een eenvoudige mini-camping ergens bij de zee. We moesten die stad uit, even helemaal weg! Het weer was niet echt zomers, maar we bedachten ons dat als de kinderen eenmaal zand en water hebben dat ze het al snel leuk vinden en wij kunnen ons met een boekje, of telefoon ook prima amuseren. Kinderen blij = wij blij! 🙂

Gelukkig na wat ouderwets rond bellen vonden we een plekje in de buurt van Zierikzee. Zierikzee.. Je leert op de lagere school waar dat is, maar om er nu vakantie te vieren?? Oké, oud stadje dus vast leuk om er een bezoekje aan te wagen. Eenmaal aangekomen bleken wij het enige jonge gezin te zijn met een tent die tussen een hoop gepensioneerde caravan bewoners stond te stuntelen met haringen en stokken. De kinderen maakten al snel kennis met de overburen die het maar al te gezellig vonden dat hun hondje nieuwe speelkameraadjes had.

Zierikzee was leuk; een prachtig monumenten stadje! Het grote strand aan de andere kant van het eiland ook, maar wat druk zeg! Constant ogen te weinig om de kids in de gaten te houden. Daarbij werd het ook nog eens hoog water, dus een kleiner strandje met net zoveel mensen.. Zandvoort was er rustig bij.

Beetje mopperend begon ik aan de 4e dag. Ik kon mij Zeeland als jong ventje heel anders herinneren.. Lag dat nu aan mij? Wind, fietspaden in de zon, vrije stranden, af en toe een groetende voorbijganger.. Romantiseerde ik nu mijn herinneringen?

De overbuurman maakte nog een grapje over mijn gemopper: “is je koffie op?” zei hij lachend.. “Gelukkig niet” zei ik, “anders moeten wij weer naar de drukte, grrr”.

We raakten aan de praat en hij vertelde mij over een fietspad dat dwars door de polder naar een gebied gaat wat na de watersnoodramp is bestempeld als recreatiegebied. Ik wilde er niet aan denken om met twee kinderen uren op de fiets te zitten, dus was al bezig met andere dingen in mijn hoofd, maar toen hij zei dat het vlakbij was werd ik nieuwsgierig.

“Gewoon gaan fietsen, door het uitzicht vergeet je alles, ga nu maar!”. Zo werden we op pad gestuurd met instructies zoals boterhammen, waterschoentjes en schepnetjes mee.. “Maar we fietsen toch niet helemaal naar het strand?”, vroeg ik, “ik zit niet te wachten op zeurende kinderen op de fiets..”. “Nee, zo ver is het niet, echt, ga nu maar, veel plezier!”.

Met de fietstassen vol, kregen Roos en ik er toch ook er wel zin in. In het ergste geval eindigden we bij een vieze kreek met blubber .. Omdat geen van beide kinderen ergens vies van was zou ook dat wel goed komen én: we waren buiten! De zon scheen af en toe en het was best lekker ook al was het maar net 20 graden.

De weg leek alleen maar door de polder te gaan. Uitgestrekt land met hier en daar een verzorgde boerderij, soms met een paardenrijbak. Met Sam geraden welke gewassen er groeiden.. We zijn zelfs afgestapt om het van dichterbij te bekijken: nooit geweten dat boerenkool al zo vroeg in het jaar groeit en dat er zoveel vlinders op af komen. Echt schitterend! Op de achtergrond een kronkelende dijk, Nederlands kan niet. 🙂

Eenmaal over de dijk zagen we een uitgestrekte groene muur in de verte. Het bleek een hele hoop bomen! Het zag er een beetje gek uit. Alsof we ineens in een ander land zouden komen bij het betreden van het groen.. De weg kronkelde er langs en eenmaal in de buurt van die groene hoge bomen, leek het ook echt een hele andere wereld!

Toen we in de polder fietsten hadden we een stevige bries. We moesten harder praten en de zon had goed zijn grip op onze armen en nek. Maar hier ging de wind liggen en voelden we de koelte uit het gebladerde gebied over de weg heen. Maar wat ons nog het meest is opgevallen; de vogels!

Het leek wel een orkest!!! Veel verschillende vogels die druk in de weer waren om alle andere vogels te laten weten dat zij er ook waren. Het was eind van de ochtend en ik nam mij voor om snel een keertje net voor schemer met Roos terug te gaan. Dan zou het gefluit vast nog mooier zijn. De overburen wilden vast wel een keertje oppassen. 🙂

Weggezonken in gedachten, tijdens deze voor mijzelf goede oplossing voor de nogal mopperende ochtend, riep mijn Sam “stop met fietsen”!!! Met hart in de keel en angst dat er minimaal één teen tussen de spaken zou zijn gekomen keken we elkaar aan..

“Herten”!!! Herten?! Echt? Ja hoor; drie herten keken naar ons vanaf de rand van het bosrijke gebied. Dit gebied, met aan de ene kant een weg met boerderij, dan een sloot, een grasrandje en dan ineens een muur van zeker vijf meter hoge bomen, is voor de herten blijkbaar veilig genoeg om vanaf een paar meter van ons vandaan naar ons te staan kijken. Na een tijdje schoten ze het dichtbegroeide gebied in en fietsten wij verder de hoek om, om heel snel een pittoresk dorpje te zien: Dat moet het dorpje Ouwerkerk zijn.

We waren nog geen 45 minuten onderweg, maar uiteraard hadden zowel Siep als Sam na het zien van de hertjes genoeg van het zitten en hadden ze ondertussen al drie keer gevraagd of we er al waren. Zelf wist ik ook niet goed waar we naartoe zouden gaan en ondanks dat ik een aantal pogingen had gedaan het gezeur te tackelen (“vonden jullie die gewassen, vlinders en herten niet mooi?”), lukte dit na twee keer niet meer. Ik wist dat ik het niet voor een derde keer moest gaan proberen, want anders zou het gejammer overgaan naar iemand anders; mijn Roos.

“Je fietst naar Ouwerkerk en daar ga je rechtsaf” was de enige aanwijzing die in mijn hoofd opkwam. Ik besloot na de derde keer “zijn we er bijna” iedereen bij de route te betrekken.

“Ik zie een kerkje, laten we daar naartoe gaan. Wie weet is er een bankje en een parkje waar we even kunnen rusten.”.

Het kerkje stond in een typisch Zeeuwse dorpskern (kerk, met daar omheen een cirkel van oude woningen). De woningen waren prachtig. Veel trapgeveltjes en er was zelfs een café met terras! En nog beter: een speeltuintje!

Roos en ik snelden naar het terras met de geur van thee en koffie in ons hoofd, terwijl de kinderen naar het speeltoestel renden. Het was nog net geen lunchtijd, maar met kinderen kun je er maar beter voor zorgen dat je onder lunchtijd ergens bent. Die hebben ineens berenhonger, wat het “zijn we er bijna” orkest zou vermenigvuldigen.

Met de prachtige indrukken van dit rustige dorp en, voor even, uitgespeelde kinderen stapten we weer op de fiets om rechts aan te houden. Zo snel als je het dorp in was, zo snel was je er ook weer uit! De wereld veranderde ineens van huizen naar die wereld met hoge bomen en fluitende vogels. Het bosrijke gebied werd hier en daar onderbroken door watertjes en ingangen van ogenschijnlijke wandelpaden.

“Ah, ik zie dat jullie het gevonden hebben!“ klonk er opeens. Het was de overbuurman die met zijn hond uit het gebied kwam en met een blij maar rood aangelopen gezicht zichtbaar een flinke wandeling achter de rug had. “Ja, het dorp Ouwerkerk is prachtig”, zei Roos. “En wat een vogels, schitterend”. “Gewoon nog even doorfietsen, jullie zijn er bijna” was zijn antwoord en wuifde ons verder.

De weg ging omhoog, het gefluit ging over naar een briesje en al snel kon ik een heldere lucht aan de horizon zien. Ook een betonnen gebouw, wat een gemaal bleek te zijn. Zou dit het zijn? Beetje raar om een gezin naartoe te sturen, toch? “Ik heb honger!”. Daar begon Sam en dat betekende dat we snel ergens onze meegenomen boterhammen moesten opeten..

Eenmaal op de dijk zagen we het: wat een uitzicht! Voor ons de Oosterschelde met in de verte Tholen en heel veel boten! Grote vrachtschepen, lage binnenschepen, mooie jachten en ouderwetse zeilbootjes.
“Ik heb honger!”. Daar begon nu ook Siep. Ik wist dat het een ‘rondje fietsen’ zou zijn en dus zouden wij dit fietspad rechts langs het water moeten volgen om op de terugweg te zijn. Starend op zoek naar een bankje of verloren picknicktafel viel mijn oog op iets wat half op de dijk en half in het water stond. Het leek in de verte op een paar tafels…

Laten we daar gaan eten. Instemmend fietsten we verder. Maar het bleken geen tafels maar bakken met water? Huh, wat is dat nou? We stapten van de fiets en liepen de trap af. Ondertussen had Roos de kinderen een boterham gegeven en zag zij als eerste wat het was. “Kijk” zei ze, “het zijn wier bakken!”. Wier bakken?! Daar had ik nou nog nooit van gehoord.. De vier grote wierbakken bleken vol met allerlei kleuren wier en schelpdieren te zitten. Aha! De schepnetjes. Nu weet ik waarvoor ze zijn! Ik snelde de trap op en toen pas zag ik het enorme bord met informatie. Stom zeg, dat ik dat over het hoofd had gezien. Kreekbakken dus. Deze bakken zijn bij hoog water onder water en bevatten met laag water alle water- en schelpdieren die in de Oosterschelde leven. Als het straks hoog water wordt kunnen ze weer vrij weg zwemmen maar voor nu zitten ze in een bak om voor ons, niet-duikers, een kijkje te geven in dit rijke natuurgebied.

Siep en Sam (en wij ook) waren verrast door het mooie verschil in wieren, mosselen, garnalen en kleine krabbetjes. De schepnetjes hadden snel een garnaal gevangen.. “KIJK!” zei Sam. “Wat is dat?”. Verscholen onder een steen kon ik mijn ogen niet geloven. Was dat een steen die op en neer ging? Een mossel misschien? Nee, een enorme krab!

Roos schrok van de grootte en deed snel een pas naar achteren. Verscholen onder een platte steen had zich een krab van zeker een hand groot zichzelf verstopt. Een beetje schuldig voelend omdat ik mijn kinderen liet scheppen in de buurt van deze onschuldige krab, hadden we besloten om de krab op een afstandje te observeren door rustig onze boterham op te eten met als live ‘slow tv’ te zien of hij eronder vandaan wilde komen. Terwijl Roos en ik onze boterhammen op aten hadden de kinderen (boterhammen in de buik) de drie andere bakken ontdekt en waren ze druk met hun schepnet in de weer. Nee, de krab voelde zich prima onder de steen en na onze lunch was het tijd om de dijk verder af te fietsen.

Langs het water, de wind van opzij, werden we fijn rozig van de net verorberde boterhammen. Heerlijk, even niets, geen gezeur, geen gepieker, gewoon lekker fietsen met bootjes en af en toe een voorbijgaande fietser.. Ja, zo herinnerde ik het mij, Zeeland! Met dit vrolijke gevoel wilde ik wel een hele middag door fietsen. Maar Roos zag een gebouw aan de rechterkant wat leek op een enorme bunker.. “Hier zijn toch geen bunkers?” Vroeg ze. “Oja”, zei ik, “nu weet ik het weer; het Watersnoodmuseum!”.

Het Watersnoodmuseum? Roos keek mij vragend aan. Snel vertelde ik dat het geen bunkers zijn maar caissons die gebruikt werden om de dijken te dichten. Het was op een steenworp afstand van het fietspad en wij volwassenen wilden ook iets anders dan wat de kinderen wilden, dus besloten we hun opmerkingen in de wind te slaan en een kijkje te nemen bij dit bijzondere gebouw.

Jeetje, hele bussen stonden er.. Een groep Japanners liep net de bus uit richting museum, terwijl een groep kletsende senioren langszij kwamen. Pratend over de ervaringen die ze net opgedaan hadden. Nooit geweten dat op een steenworp afstand een van de beste Europese museums zit. Roos en ik waren het erover eens; hier gaan wij zeker deze week nog eens samen zonder de kinderen naartoe! De caisson van dit museum ligt tegen de dijk en dat moet ongelofelijk veel werk zijn geweest om deze gigantische dingen te verplaatsen. Als trotse Nederlander zag ik ook het uitgestrekte gebied wat aan de andere kant van de weg lag. “Kijk”, zei Roos wijzend naar het eind van de weg, “daar hebben we gefietst!”. En inderdaad, waar we net rechtdoor naar het gemaal fietsten, konden we ook rechts via de ‘weg van de buitenlandse pers’ naar dit museum. Het trok vast veel bekijks, het Watersnoodmuseum, als je de weg er naartoe zo noemt!

Weer terug op de dijk vervolgden we onze weg langs het water, die rechts de hoek om ging.

Hè, duinen? We zitten toch niet aan de Noordzee? We waren net de hoek om en we fietsten plots door een smalle duinstrook. Het fietspad ging er vlak langs. Links de duinen en rechts de dijk met wat mensen zittend op hun klapstoeltje zichtbaar genietend van het uitzicht.

“Strand!!!” riep Sam. Een heus strandje lag in het verlengde van de smalle duinstrook, ingeklemd tussen een dijk die een eind de Oosterschelde in liep en de dijk waarop wij fietsten.

Wauw, wat heerlijk! Hier en daar een gezin, een wandelaar met hond en flink wat spelende kinderen in het water.

“Pas op oesterschelpen”, Roos las hardop de tekst voor van een bord wat naast de ingang van het strandje stond. Aha! De waterschoentjes! Alles namen we mee naar een rustig plekje op het strand. Het uitzicht was nu nog mooier met alle bootjes en met op de achtergrond de Zeelandbrug. Het water bleek heel lang nog ondiep en Sam en Siep speelden met zand, keien en hadden enorme lol door elkaar met wier en blubber te bekogelen. Nou ja, dat wassen we er straks wel weer vanaf. 🙂 Het water was opkomend en kleine baby-badjes ontstonden om ons heen.

Blijkbaar viel er wat te zien aan het einde van de dijk die in de Oosterschelde lag. Bijna iedereen liep er naartoe, waaronder ook een hoop aangeklede duikers. Samen zagen we daar dat het water aan de ene kant, de inham, lang ondiep bleef en aan de andere kant blijkbaar erg diep was gezien de duikers met de zware duikflessen. Ik werd onverwachts verrast door een nóg mooier uitzicht dan eerder! Echt.. Dit keer konden we helemaal links de boten volgen die richting het binnenland voeren en rechts de plezierbootjes en kleinere vissersboten die waarschijnlijk ergens uit een van de vele oude Zeeuwse haventjes voeren.

“Jemig, is het al half vier?!” Net was het nog half twee! Niet dat we nu met de bus moesten maar het ‘avondeten-klokje’ van de kinderen zal om vijf uur weer gaan rinkelen en ze hebben al genoeg komkommer en chips op, dus tijd om te gaan! Geen idee ook hoe lang we nog moeten fietsen. Het fietspad liep wel lekker strak langs het water, de wind in de rug, zonnetje scheen schuin op onze ‘frisse’ gezichten. Nog geen vijf minuten later viel Siep in slaap. Laat maar lekker, het was ook zo heerlijk ontspannen en vrij daar op het strandje, dat maakt hij ook niet vaak mee dat hij zoveel ruimte krijgt.

De weg ging verder langs het water en langs nog meer ‘rust gebieden’ voor vogels en andere dieren die in en rondom het water leven. “Fijn dat ook daar naar om wordt gekeken”, zei Roos. Het gebied werd zichtbaar met rust gelaten gezien de natuurlijke water geultjes die als kronkels door het laag groeiende groen heen liepen. De dijk stopte en we hoorden langzaam de wereld van vrachtwagen- en autogeluiden op ons afkomen.

Siep werd wakker en gierde van het lachen uit toen we van de dijk af fietsten; “Racebaan!” schreeuwde hij en ineens was de energie weer helemaal terug. Gelukkig, ik zag de mini-camping al liggen!

Toen we tegen half vijf voldaan de fiets naast onze tent hadden neergezet was daar de overbuurman. ”Jullie willen vast eerst een kopje koffie en de kinderen vast een raket ijsje”. En terwijl wij genoten van de koffie en de kinderen na hun ijsje met de hond speelden waren we het unaniem met elkaar eens: Wat was dit een leuke dag!

Het beeld dat ik had van Zeeland is weer helemaal zoals ik het mij herinnerde en ik ben blij dat Siep en Sam dit ook een beetje hebben meegekregen. Toen de kinderen op bed lagen zijn Roos en ik nog even naar het kreekgebied terug gegaan. Hier hebben we nog even genoten van alle vogelgeluiden voordat de zon onder ging en wij afscheid moesten nemen van deze dag en ook van onze laatste dag in Zeeland.

Het feit dat onze duikclub al meer dan 50 jaar de tand des tijds heeft overleefd wil toch wel wat zeggen. Wij proberen al zovele jaren de mensen te enthousiasmeren om eens een duikje onder water te nemen. De meesten onder ons kennen de verhalen en onderzoeken van Cousteau. Kapitein Jacques Cousteau is samen met Emile Gagnan uitvinder van de “Aqualung” en was jaren bezig met het in kaart zetten van mooie duikstekken. Zijn schip, de Calypso, heeft bijgedragen tot schitterende artikelen en films over het onderwaterleven.  Een massaal protest in 1960 in Frankrijk tegen de storting van radioactief afval in zee, kreeg zijn steun. Een grote groep volwassenen en kinderen wisten toen de trein met afval tegen te houden, en terug te laten keren. In 1974 richtte hij de Cousteau Society op voor de bescherming van het leven in de oceanen, waarvoor hij in 1977 samen met Peter Scott de internationale milieuprijs van de Verenigde Naties. Vroeger werd er door ons voornamelijk in Nederland gedoken. Dit was natuurlijk de milieuvriendelijkste manier ten opzichte van heden ten dage. Na een gedegen opleiding door gekwalificeerde instructeurs mogen de aspiranten voor het eerst in Zeeland hun buitenwater oefenduiken gaan doen. De allereerste buitenduik van de aspirant 1* duikers is bij onze club altijd een “happening”. Om een indruk te geven, hoe dat bij ons gaat, volgt hieronder een klein verslag:

Na een paar maanden in het zwembad De Lockhorst oefenen was de grote dag aangebroken. Op zaterdag 31 maart  zouden ze hun eerste buitenduik gaan maken. De hele maand maart hadden ze angstvallig het weer in de gaten gehouden en hoopten op een lekker mooi voorjaar, zodat het water wat warmer zou zijn. Op vrijdag kwam het hoge woord eruit: het wordt echt niet warmer, aspiranten!!! Tijdens het rijden naar Waterworld, waar het verzamelen was, werd er druk gespeculeerd over de gevoelstemperatuur in het water, maar dat mocht de pret niet drukken, die eerste duik zou gemaakt worden. Moby Dickers zijn tenslotte harde bikkels. Toen we allemaal aanwezig waren bij Waterworld, ook de supporters waren in grote getalen aanwezig, ging iedereen naar Dreischor, om hier bij het gemaal te water te gaan. Na het omkleden werd er een groepsfoto gemaakt en konden de aspiranten, onder leiding van de ervaren instructeurs, aan hun avontuur beginnen in het koude water. Achter elkaar gingen de buddyparen onderwater. Ze hebben het stuk voor stuk een half uur volgehouden en vonden het een prima duik, ondanks de zeer lage watertemperatuur. Op de kant stond een attente duiker, met een jerrycan met warm water klaar om even op te warmen. Daarna snel omkleden in de droge kleren en aanvallen op de saté, die in een restaurantje vlakbij de duikstek voor de duikers klaargemaakt werd. Duiken maakt hongerig. Hier werden ook de logboeken trots ingevuld. Met een half uurtje op tien meter diepte met je buddy in brrrr water. Best koud dus, maar het was de moeite waard.

Later kwam met de welvaart en de prachtige reclamefilms, ook de buitenlandse reizen naar duikstekken om de hoek kijken, eerst binnen Europa en na verloop van tijd werd er over heel de wereld gedoken. Omdat er steeds meer mensen gingen duiken, werden de duikstekken populairder. Het jaar 2002 werd door de Verenigde Naties  uitgeroepen als “jaar van het duurzaam toerisme”. De reden die hiervoor werd gegeven was, omdat enorm veel toeristen naar dezelfde vakantiebestemmingen gingen en dat zou ten koste zou gaan van de aanvankelijke rust en ongereptheid van de natuur, zowel boven als onder water. En de lokale bevolking had niet veel aan die toestroming, want de grote buitenlandse concerns hadden de grootste vinger in de pap, wat het verdienmodel betrof. Door het massale massatoerisme zagen de duikers ook hoe het milieu in die oorden veranderde. De conditie van het koraal overal in de wereld is hier een groot voorbeeld van. Plus de rotzooi die in de natuur, boven en onder water gedumpt wordt staat bijna bovenaan de lijst van verontreinigde zaken, waar een halt aan toegeroepen moet worden. Omdat het steeds weer in de media getoond wordt, kan niemand zijn ogen er voor sluiten. Er moet meer gebeuren op het gebied van het milieu om de aarde bewoonbaar te houden.

Boyan Slat, een Nederlandse jongen, die op de middelbare school zat, had op reizen met zijn vader en moeder al diverse keren tijdens het duiken gezien hoeveel plastic afval in het water lag. Hij begon met maken van een installatie om het drijvende kunststofafval op te vangen. Hij maakte gebruik van de natuurlijke stroming in de zee.

Boyan heeft daar in 2012 een prijs mee gewonnen en noemde het project “Ocean Clean up”. De presentatie ging viraal op het internet en het bracht 2,2 miljoen dollar op, zo kon het project gaan testen.  Het begin was er, maar ze zeggen niet voor niks: alle begin is moeilijk. De bedoeling is om zoveel mogelijk plastic afval bij elkaar te “vegen” en dat te recyclen tot blauwe korreltjes, zodat er weer producten gemaakt kunnen worden. Het plasticvrij maken van de oceaan is niet het enige project wat Boyan aan denkt. Na zeven jaar heeft hij zijn aandacht ook gericht op het schoonmaken van de rivieren, waar ook enorm veel plastic afval in drijft. Als de rivieren eerst schoner gemaakt zijn, dan komt er ook minder plastic afval uiteindelijk in de zee terecht. niet in terecht komt. Het overgrote deel van het plastic in de oceaan stroomt binnen via de rivieren. Er is pas een onderzoek geweest, waaruit blijkt dat 1.000 rivieren tezamen verantwoordelijk zijn voor wel 80% van de vervuiling in de oceaan. 

Boyan en zijn team ontwikkelden de Interceptor. Deze catamaran wordt door een computer aangestuurd om plastic op te vangen. De Interceptor is  geschikt voor elk soort rivier. Ook dit systeem is veelbelovend: het is in staat dagelijks 100.000 kg plastic op te vangen. De eerste Interceptors varen rond in Indonesië en Maleisië. 

Nu de vraag wat kan zo’n kleine duikclub bijdragen aan een schoner milieu? Daarvoor moeten we, net als iedereen, ons bewust worden wat een slecht milieu betekent voor onze aarde. Door middel van informatie en lezingen geven wij de mensen een kijkje in de mooie onderwaterwereld. Ze hoeven dus niet direct lid te worden van een duikclub. Voor ons als duikers begint het al, als we gaan duiken in Nederland. We proberen zoveel mogelijk te carpoolen en stappen we met onze duikuitrusting in het water, dan is het belangrijkste punt om te genieten van wat zich onder water bevindt. Daarbuiten vinden wij het onze plicht om alle troep, die zich op en onder water verzamelt, op te ruimen en in de daarvoor bestemde bakken te gooien. Zo dragen wij ons steentje bij. Ook helpen onze ervaren duikers bij het terugvinden van verloren spullen, die in het water terecht zijn gekomen.  In Zeeland waar wij vaak duikjes maken Voor de buitenlandse reizen wordt door onze club voornamelijk gebruik gemaakt van ecologisch verantwoorde duik. Op Curaçao werd een World Clean Up Day georganiseerd met daarbij milieubeschermingsactiviteiten. Aan dit evenement deden meer dan 140 duikers en 18 duikcentra mee. De gunstige groei in het toerisme op Curaçao dus ook het milieu werd namelijk goed zichtbaar. Het hele jaar door werden er om die reden bij meer dan 12 individuele duikstekken afval ingezameld. Ook wordt er veel aandacht besteed aan de dieren, die door slechte omstandigheden niet goed kunnen overleven in het water. Denk hier bijvoorbeeld aan de bescherming van haaien en roggen. In Egypte zijn de mensen, die aangesteld zijn om het toerisme voor de economie en de gemeenschap te promoten er zich wel degelijk van bewust wat de negatieve impact op de natuur kan hebben als er niet zuinig wordt omgesprongen met diezelfde natuur. Duurzaamheid  staat in Egypte hoog in het vaandel en als punt op de agenda, omdat in de toekomst iedereen nog kan genieten van de wereld, zowel boven als onder water. Zelfs de vlucht naar een duikland toe, kan op  een duurzame manier bijdragen tot een beter milieu. De organisatie Green Seat biedt de mogelijkheid om de totale uitstoot te compenseren door een bedrag te storten, wat gebruikt worden voor allerlei projecten op het gebied van klimaatcompensatie. Hierbij te denken valt aan windmolenparken, zonnepanelen, bosherstel enz. Bewustwording en dan daarnaar handelen komt ook bij al onze clubleden naar voren. Een bekend motto van de meeste duikers is: Schiet niet met de harpoen, maar met de camera! En dat wordt veelvuldig gedaan, bij sommigen onder ons kun je niet meer spreken van amateurfotograaf. De leden zorgen voor verspreiding van hun hobby, die tevens de idealen zijn voor een wereld, waarin iedereen zijn steentje kan bijdragen en dat is nu de bedoeling. Verbeter de wereld, begin bij jezelf en laat zoveel mogelijk mensen hier deelgenoot van zijn.

In Zweden bestaat al een aantal jaren een nieuwe fitnesstrend. Ze noemen het plogging en is een combinatie van de woorden “oprapen” en “rennen”. Het is algemeen bekend dat Zweedse mensen behoorlijke trendsetters zijn. Dit plogging is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor het milieu: van alles in de wereld de twee beste dingen. Als je op Instagram zit, dan zijn er al zoveel mensen enthousiast geworden, dat ze dat via Instagram willen delen over de hele wereld. Ze laten de routes zien die ze rennen en de vangst die ze hebben opgehaald en tegelijkertijd showen ze nog even hun getrainde lichamen. Ben je geïnteresseerd geworden dan kun je twee vliegen in één klap vangen. Ga eens een rondje plogging in jouw nabije buurt. Zwerfafval vind je overal en het blijft ook overal! Ooit geweten wat de afbraaktijd van bepaalde dingen is? Een sigarettenpeuk heeft bijvoorbeeld een afbraaktijd van 2 tot 12 jaar en een plastic flesje doet er zelfs oneindig lang over, ongeveer 500 jaar. Elk jaar komt er 50 miljoen kilo huishoudelijk restafval op straat volgens Milieu Centraal.  De consumenten dumpen maar liefst 30 procent van het afval langs de Nederlandse kust. Denk hierbij aan ijsstokjes, dopjes, flesjes en zwerfafval uit de rivieren. Dit zorgt voor verstrekkende gevolgen voor de dieren in de oceanen.

Er zijn heel veel mooie initiatieven om het afval van de stranden op te rapen, te vergaren en op te ruimen op een milieuvriendelijke manier. Aan de Nederlandse kusten staat nu al 70 jutbakken en veel mensen helpen mee met de slogan: Doe mee, verlos de zee. Maar voor ouders ligt natuurlijk ook de opvoedtaak. Heb je afval, neem het mee naar huis en stop het daar in de juiste afvalbak. Jong geleerd, oud gedaan! Als kinderen zien dat ouders geen afval op straat gooien, dan zijn ze zelf ook niet geneigd om rotzooi op straat te laten belanden.

We hebben in meer dan 50 jaar genoeg meegemaakt om er een boek over te schrijven, maar we zijn wel altijd met beide benen op de grond blijven staan. Het is tenslotte ook zo, dat we niet voor niks zeggen: Wij zijn een club door de leden en voor de leden. Zonder de talloze vrijwilligers hadden we geen vereniging meer gehad, daar wordt soms te weinig bij stilgestaan. Mensen, die het juiste hart op de juiste plaats hebben en voortdurend meedenken en meedoen, daar vaart een club wel bij. Sponsoring was vroeger totaal geen probleem, maar nu bedenken bedrijven zich tweemaal of ze een vereniging een donatie zullen geven. Dat is allemaal veranderd. Er wordt eerst gekeken of ze er baat bij hebben, wat natuurlijk begrijpelijk is om daarna hun antwoord bekend te maken en daar kun je als vereniging verder niets toe bijdragen. Dit staat wel in schril contrast met de cijfers, die bekend zijn over sportsponsering. Er wordt gesproken van een verdubbeling in ruim twintig jaar tijd aldus publicaties in de SponsorMonitor. Hier hebben dus niet alle sportverenigingen van geprofiteerd. Het zal wel bij de hele grote sportverenigingen zijn blijven hangen. Daarom is het fijn, dat onze leden bekend zijn met SponsorKliks. Zoveel als mogelijk is, gebruiken ze de detailhandel die aangesloten is bij SponsorKliks. Of het nu gaat om duikmaterialen of iets voor het huis aanschaffen, er zijn mogelijkheden in overvloede.

Alinda Versluis

Wanneer iemand besluit om doedelzak te gaan spelen is voor iedereen verschillend. 

Voor mij was dat toen ik tijdens een fietstocht rond Hilversum doedelzakspelers in vol tenue bezig zag in een bosgebied. Het geluid fascineerde mij, ik wilde er meer van horen, ook als ik weer thuis zou zijn. Bij de doedelzakspelers stond een informatiestand van een doedelzakvereniging. Het duurde niet lang voordat ik mij aanmeldde bij de Beatrix Pipe Band in Hilversum. We schrijven 1986.

De eerste stappen

Ik maakte kennis op een oefenavond van de Beatrix Pipe Band. Mijn allereerste indruk was dat doedelzakspelen niet zo heel moeilijk zou zijn; goed, die zak opblazen zou nog wel een dingetje zijn maar hoe moeilijk is het verder eigenlijk? Af en toe een willekeurige vinger optillen om een grensoverschrijdend geluid te produceren.

De werkelijkheid pakte toch anders uit; muziekles, noten leren lezen en het idee krijgen dat het onmogelijk zou zijn. Volgens mijn ouders had ik totaal geen ritmegevoel. Die laatste blokkade werd al snel weggenomen toen de instructeurs die ik bij de Beatrix Pipe Band had, mij verzekerden dat iedereen ritmegevoel heeft. Nu hoor ik u bijna sceptisch denken “jaja”. Let maar eens op als u in de file staat en om u heen menig mede-automobilist op zijn of haar stuurwiel mee ziet trommelen op de maat van de muziek uit de radio.

Maar hoe leer ik nu die muziek en die noten spelen? Dat leer je met behulp van een fluitinstrument wat ‘practice-chanter’ wordt genoemd. Het lijkt op een zwarte blokfluit met een vrij nasaal geluid die totaal niet klinkt als een doedelzak. Maar het heeft wél dezelfde vingerzetting als de doedelzak. 

Lessen volgen via Youtube ìs ook een manier maar het beste is natuurlijk via een doedelzakvereniging. Dit geeft een instructeur gelegenheid om aanwijzingen te geven. Een vereniging bij u in de buurt vind u via internet, er zijn meer dan dertig pipebands in Nederland.

Na de toonladder volgen de eerste melodietjes ofwel tunes. Nadat een aantal tunes vanaf bladmuziek gespeeld kunnen worden, wordt er over het algemeen door de instructeur een doedelzak aangevraagd. Dit kan verschillend zijn per band, bij sommige bands moet je eerst een soort mini examen doen.

Dan komt de volgende stap. Hoe krijg ik nu enig geluid uit die zak met pijpen, ik kan het zelfs niet goed op mijn schouder houden! Hoe hou ik hem überhaupt vast? Naast deze worstelingen gaat het onder de knie krijgen van de tunes, het bandrepertoire gewoon door op de practice-chanter.

En dan is het zover

In het leerproces maak je stappen mee. De eerste stap maak je in de beginnersgroep, daarna in de groep welke al behoorlijke stappen gemaakt heeft op de practice-chanter én een begin heeft gemaakt op de doedelzak en vervolgens doe je mee met de groep gevorderden die in ‘de grote cirkel’ spelen en de optredens verzorgd. Deze groepsindeling is ook per pipeband verschillend.

Je moet in de volgende tijdspanne denken; vanaf het moment dat je zogenaamd ‘blanco’ binnenkomt tot het moment dat je mee kan doen met je eerste straatoptreden, zit gemiddeld een periode van twee jaar. Dit is afhankelijk van hoe vaak je oefent, of je al ervaring hebt met muziek spelen en uiteraard, talent!

De kleding

In 1988 kreeg ik bij de Beatrix Pipe Band de `full dress` outfit. Een kilt, een jasje, kousen, slobkousen, een plaid over de schouder en een feather-bonnet, het laatste is een hoge hoed van struisvogelveren.

Daarnaast een “day-dress” outfit met kousen, een kilt, een overhemd, een gilet, een jasje en een baret (glengarry). Het in ontvangst mogen nemen van de kilt is een mooi moment. Het is dé beloning voor het werk wat je verzet hebt.

De kilts hebben verschillende kleuren in ruitpatroon en worden ‘Tartan’ genoemd. De ‘Tartan’  van de Beatrix Pipe Band is van de clan Boyd of Kilmarnock. Die van mijn huidige band The Arthur Troop Pipes and Drums is van de IPA, the International Police Association

Een van mijn eerste optredens bij de Beatrix Pipe Band was voor het televisieprogramma ‘Tineke’ van de omroep Veronica. Die had een thema uitzending ‘Groot-Brittannië’. Het was een live uitzending. Mijn ouders zaten thuis met de afstandsbediening van de videospeler in de aanslag.  Wij moesten met de hele band achter het Veronica gebouw staan. Een productiemedewerker hield een klembord omhoog. Afspraak was dat als hij dat zou laten zakken, wij gingen starten. Na een kwartier werd die arme man moe, hij wilde alleen een andere positie zoeken en wij waren weg. Op de video-opname kun je horen dat er “Nee nog niet” wordt geroepen maar er was geen houden meer aan. In het museum van Beeld en Geluid in Hilversum is dat nog te vinden. Ook met de band BZN heb ik een 2-tal optredens mogen doen.

Toen ik in militaire dienst ging heb ik de Beatrix Pipe Band helaas vaarwel moeten zeggen en stopte ik met spelen.

`Het bloed kruipt waar het niet gaan kan`

In het jaar 2014 kwam ik weer in aanraking met de doedelzak, ik vond een doedelzakvereniging die mij aansprak in de omgeving van mijn huidige woonplaats in Noord-Holland. Daarnaast werd ik gestimuleerd door vier doedelzakspelers die in de buurt wonen. Die vroegen of ik wilde komen kijken. Ik wilde wel meer dan dat, ik wilde weer spelen! Dus maakte ik mijn comeback bij de Arthur Troop Pipes and Drums uit Alkmaar.

Onder het mom van ‘laat eerst maar even wat zien’ kreeg ik een practice-chanter en een beginnersmuziekboekje. Geloof mij, het is dan net als schaatsen of fietsen, eerst nog wat onwennig maar al gaande voort. Er zat dan inmiddels ook al bijna dertig jaar tussen. Na twee maanden kreeg ik een doedelzak en een driekwart jaar later zou ik mijn mooie blauwe kilt krijgen. Dat werd een jaartje later door leveringsproblemen in Schotland. Geen nood zou je denken, maar toen bij mij mijn maten werden opgenomen door de kiltmaker ging ik nogal gewichtig door het leven en in een jaar tijd was ik wat kilo’s kwijtgeraakt. Dus moest er ook een grote riem komen, anders zou de kilt gelijk op de grond vallen. En dat wil je niet, want op de eeuwenoude vraag ‘wat draagt u onder de kilt?’, is mijn antwoord altijd ‘sokken’.

Ik heb bij de Arthur Troop Pipes and Drums verschillende optredens meegemaakt, van de Midwinterfeesten in De Rijp, Havendagen in Medemblik tot diverse uitvaarten en herdenkingen aan toe, het kan alle kanten op! Leuke herinneringen zijn ook een optreden met een collega piper in en rondom Slot Assumburg in Heemskerk waar we onder andere achter de langzaam zakkende ophaalbrug speelden en voorzichtig in het zicht van het bruidspaar kwamen, of de oefenmomenten in het streekbos om de hoek waarbij het niet zo lekker liep. Er stond een dame achter mij met haar fiets in de hand voorzichtig te huilen. Ik dacht: “zie je nou hoe slecht het gaat, ik stop er mee”! De vrouw vertelde mij later dat ze nog nooit zo’n mooi verjaardagscadeau heeft gehad..

Arthur Troop

Arthur Troop leefde van 1914 tot 2000. Hij was in de jaren 36 tot ruim 70 een politieman uit Groot-Brittannië. In 1950 heeft hij de International Police Association (IPA) opgericht. De IPA telt internationaal momenteel 372.000 leden die wonen en werken in 68 aangesloten landen.

Ook was hij groot liefhebber van doedelzakmuziek en pipe bands.

De Arthur Troop Pipes and Drums (ATPD) uit Alkmaar is in 2008 opgericht door politiemensen waarvan een aantal verbonden waren aan de IPA. Het internationale bestuur van de IPA (International Executive Bureau-IEB) én de familie van de oprichter van de IPA hebben toen ingestemd om zijn naam te verbinden aan onze band. Deze is dan ook met trots vernoemd naar Arthur Troop.

Ook heeft het IEB en met name de Sectie Verenigd Koninkrijk, afdeling Schotland, eraan meegewerkt dat de band het recht heeft verkregen om de beschermede tartan van de IPA te dragen. Dit staat ook als zodanig formeel geregistreerd.

Onze tartan is te zien op www.arthurtrooppd.nl

In 2019 vierden wij ons tienjarig bestaan en zijn we met de hele band naar Schotland geweest waar wij hebben optreden in de Queen Anne’s Gardens van het beroemde Stirling Castle 

Na dat optreden was het devies ‘instrumenten in de touringcar en je mag het kasteel bezoeken’. Dan loop je, in kilt rond met een aantal toeristen uit Amerika achter je aan die in eerste instantie denken dat je de gids van het kasteel bent…

In 2020 ben ik met mijn vrouw nogmaals in Schotland geweest. Ik mocht van de reisorganisatie slechts één koffer meenemen, dus ging het minimale aan kleding in de koffer. De doedelzak moest uiteraard de rest van de koffer vullen, want je gaat `natuurlijk` niet zonder pipes naar het heilige der heiligen!

Op een avond sta ik bij zonsondergang aan de Atlantische kust nabij de kleine vissersplaats Ullapool op de rotsen te spelen. Ik dacht dat ik alleen was, maar toen ik klaar was zei mijn vrouw “kijk eens achter je”! Daar stond de halve bevolking van Ullapool en de gasten van een camping naar mij te kijken en luisteren.

Drumsectie

Tot op heden heb ik het alleen over de doedelzak gehad. We hebben zoals de naam van de band doet vermoeden ook een hele gave drumsectie. Met drums die luisteren naar ‘snaredrum’, tenordrum en de base. Ik heb daar geen kennis van maar ik moet heel eerlijk zijn dat ik zelf de drumsectie keihard nodig heb om onder het spelen het juiste ritme vast te houden.

Corona

Vorig jaar besefte ik dat ik meer voor de band wilde betekenen, dus ik werd voorzitter. Helaas kwam Nederland een paar weken later in de eerste lockdown terecht. De gevolgen zijn bekend, maar stil zitten is er niet bij. Toch geoorloofde manieren bedenken om zo snel mogelijk in ieder geval weer te kunnen oefenen in bandformatie. Aan de hand van de procedures van het KNMO (Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie) en in overleg met de muzikale leiding worden protocollen in elkaar gezet en dan is het bij goed weer gelukkig weer mogelijk om buiten met elkaar te oefenen! Helaas wordt het kouder, de dagen worden korter en is het op den duur niet meer mogelijk om buiten te oefenen. Ook volgen er steeds strengere maatregelen en komt het seizoen 2020 tot een eind. Om tijdens de wintermaanden zonder oefenavonden toch contact te houden wordt het bestuur opgedeeld in groepjes om leden te bellen, hoe gaat het er mee? Ook krijgen de leerlingen `gewoon` online muzieklessen. Helaas is het tot nu toe nog steeds niet mogelijk om samen te oefenen.

Solo optredens

In het begin van de pandemie zijn solo optredens gelukkig nog wel mogelijk. Optredens bij in eerste instantie verzorgingshuizen in de binnentuinen. Pro deo, want ik wilde het oefenen en iemand anders blij maken combineren. Zo stond ik regelmatig te spelen bij een verzorgingshuis voor dementerende bewoners. Op een dag staat er tijdens het spelen een oude heer zeker een half uur strak in de houding met de militaire eregroet; hij had in 1945 de intocht van de Canadezen meegemaakt.

Ook speel ik nog op twee uitvaarten. Heel bijzonder, zowel voor de nabestaanden als voor mij. Bij de ene uitvaart speel ik binnen, de ander buiten. Bij de plechtige diensten maakt het geluid van de pipes veel emotie los bij de nabestaanden en ook als speler zijn dit gekke optredens, je moet er echt tegen kunnen. Een onvergetelijke ervaring is de uitvaart van een overleden Schotse man. Ik wist dat ik bij de eerste noot die ik zou spelen iedereen zou raken en ik zag vanuit mijn ooghoeken diverse tartans voorbij komen. Dus ik moest strak naar een punt in de vloerbedekking kijken om niet zelf geëmotioneerd te raken.

Divers

Zo zie je dat het leven van een doedelzakspeler of `piper` heel divers kan zijn! Een divers leven in een in Nederland relatief kleine wereld. Maar of je nu competitie speelt op de vele Schotse evenementen in Nederland, België of Duitsland, of je speelt in een band welke alleen optreed voor publiek bij evenementen, het is een wereld waarin iedereen voor elkaar klaar staat en gezelligheid zeer hoog in het vaandel staat!

Helaas staat ook deze kleine wereld compleet stil op dit moment en zijn alle optredens gecanceld en de competities bij evenementen afgelast. Gelukkig zijn er initiatieven als Sponsorkliks waarin het voor ons als bands toch mogelijk is om wat inkomsten te vergaren om straks, als we weer mogen, vol gas aan het werk te kunnen om snel weer op het niveau te komen om op te treden, want wat hebben we daar veel zin in!

Erwin van Breemen, Voorzitter Arthur Troop Pipes and Drums (ATPD)

Een beetje de omgekeerde wereld. Verkooptechniek voor kopers. Immers zij, de kopers, hoeven helemaal geen kennis te hebben van verkooptechniek. Nou, het kan toch wel eens handig zijn om een verkoper te doorzien. Er lopen helaas nogal wat lieden rond, die u willen tillen. Om dat te voorkomen zult u de trucs moeten kunnen doorzien. Vandaar dus dit artikel.

Heel veel artikelen heb ik in de loop der jaren geschreven over verkooptechniek. Als les voor vertegenwoordigers en verkopers. Dit keer doe ik het dus eens andersom. Les voor kopers, waarbij de trucs van de professionals de kopers, u dus, niet kunnen deren en de kopers kunnen voorkomen dat ze voor onaangename verrassingen komen te staan.

Een verontschuldiging vooraf. Ik spreek steeds over verkopers en gebruik het steeds het woord “hij”. Uiteraard zijn niet alle verkopers mannen. Maar om steeds “man of vrouw” en steeds “hij of zij” te moeten schrijven, schrijft niet zo lekker en het leest ook niet zo lekker. Vandaar.

Trucs of techniek?
Ik gebruikte zojuist wel het woord trucs, maar het is gewoon een techniek waarbij de koper overgehaald wordt om te beslissen. En een techniek is op zich geen schande. Een timmerman heeft ook een techniek om een plank door te zagen of om een spijker in het hout te slaan en een loodgieter heeft een techniek om pijpen aan elkaar te solderen. Zo heeft de verkoper ook zijn technieken. Als die technieken gebruikt worden om iets te verkopen is dat helemaal niet erg. Het wordt pas echt erg als er technieken gebruikt worden om u iets door de strot te duwen. Als u daardoor spullen koopt waarvan u zich later afvraagt: “Wat moet ik hiermee? Hoe heb ik zo stom kunnen zijn om dat te kopen?”. Dan is de verkoper een soort oplichter, maar u hebt wel zelf beslist!

De prijs noemen
Zo is er een bijvoorbeeld een techniek om een prijs te noemen. Bijna alle artikelen die u in de winkel ziet hebben een prijs die op 99 cent eindigt en benzineprijzen eindigen bijna altijd op 0,9 cent. Dat is niet het gevolg van een uiterst scherpe calculatie, maar € 33,99 lijkt op de een of andere manier nu eenmaal veel minder dan € 34,00. In onze hersenen schijnt het niet zo eenvoudig te zijn om die ene cent er bij op te tellen, om het juiste bedrag te zien. Alle grote en kleine bedrijven hebben dus al een eenvoudige techniek om u iets te verkopen.

Het is me in de supermarkt al een paar keer opgevallen bij de broodjes en de vleeswaren dat bij sommige artikelen de prijs ontbreekt. Volgens mij bij de duurdere artikelen binnen de groep. Vanmorgen nog, bij de vleeswaren ontbrak de prijs van de dure Spaanse ham, bovendien was het een pakje van maar 60 gram. Ik heb het pakje maar met rust gelaten. Het is een ietwat oneerlijke verkooptechniek. Als u namelijk bij de kassa staat en dan pas de prijs hoort, zegt u niet snel: “Laat dit artikel bij nader inzien maar zitten”.

Bij de grootgrutters staan alle artikelen die men u graag verkoopt op ooghoogte, dus ook op eenvoudige grijphoogte. De goedkopere artikelen staan laag of hoog. En hoe minder graag ze die verkopen, des te vaker staan ze heel laag of heel hoog. Het kost u dus iets meer moeite om die artikelen te pakken of u kijkt er over heen en dus zal men iets eerder de voorkeur van de winkelier pakken. Ook dat is een verkooptechniek.

Maar het kan veel geraffineerder. De prijs noemen lijkt zo eenvoudig, maar ook hier hanteert men vaak een bepaalde techniek. Als u op een rommelmarkt een prijs vraagt, krijgt u meestal een correct antwoord. De verkoper blijft zitten achter zijn kraam en bromt van onderaf bijvoorbeeld iets van: “Tien euro”. Die prijs zet zich vast in uw brein, wordt brandpunt en wellicht een struikelpunt. Veel beter is het als een verkoper de prijs “inpakt”. Onderstaand het verhaal dat ik eerst van een oude rot in het verkoopvak hoorde:

Een man loopt langs een stropdassenwinkel en ziet een hele mooie stropdas in de etalage. Hij gaat naar binnen en vraagt aan de verkoopster: “Wat kost die stropdas?” De dame kijkt op en zegt: “Honderd euro”. De man schrikt en zegt: “Dank u wel, goede middag”, en vertrekt. Het had ook heel anders kunnen lopen. Als de dame na de vraag naar de prijs van de stropdas had gezegd: “Oh, maar dan heeft u een goede smaak. Daar konden we er maar twee van inkopen. Die andere heeft mijn directeur zelf gehouden. Hij kost 100 euro, maar hij is dan ook van echt wasbare zijde, is kleurecht en onkreukbaar en het motief is geschilderd door de wereldberoemde Japanse schilder Fojimoro. Wereldwijd zijn er maar 500 van gemaakt. Wat is hij mooi hè”.

Kijk, door het compliment en het inpakken van de prijs met voordelen en bijzonderheden, is die prijs ineens niet zo belangrijk meer en lijkt die stropdas er ineens een stuk goedkoper door te worden of in ieder geval meer waar voor uw geld te bieden. Uiteraard zullen er nog steeds veel klanten zijn die schrikken en de winkel uit lopen, maar de scoringskans van de tweede dame is veel groter geworden dan die van de eerste dame.
Andersom als u als klant iets dergelijks van een verkoper bemerkt, realiseer u dan wat hij gezegd heeft en trek zelf uw plan. Laat de prijs goed in uw hersenen doordringen. Wees bewuster.

De keuzetechniek
Een andere verkooptruc bij besluiteloze klanten, is de keuzetechniek. Men laat u dan kiezen over iets onbelangrijks en vraagt u dan bijvoorbeeld: “Wilt u een rode of een groene?”. Of: “Wilt u hem thuis bezorgd hebben of neemt u hem zelf mee?”. Of: “Inpakken of gaat hij zo mee”. Zodra u hierop een antwoord geeft en een keus kenbaar maakt, dan heeft u in wezen een beslissing genomen en gekocht, ook voor u zelf is het dan duidelijk. Misschien is dat voor sommige producten een goede zaak, dan is er niets aan de hand. Maar het kan ook zijn dat u achteraf denkt: “Wat heb ik nu gedaan, ik wilde dat ding helemaal niet”, en u begrijpt niet waar het fout is gegaan.

Als een verkoper u een eenvoudige keuze voorlegt, denk dan nog even na en zeg bijvoorbeeld: “Als ik hem koop, dan wil ik …..”. Dan is er nog niets aan de hand.

Complimenten doen het altijd goed
Het is ook een kunst om u op uw gemak te stellen. Verkopers doen dat onder andere door koffie in te schenken. U krijgt dan een beetje een band met de verkoper.

En een compliment is ook een mooie binnenkomer. In het BBC-programma Salvation Hunters is de directeur-eigenaar Drew Pritchard en tevens inkoper van het bedrijf. Hij bezoekt landhuizen, kastelen en ook fabrieken en komt bij concurrenten. Als hij bij de klant binnen komt, is het eerste wat hij altijd roept is: “Wouw, wat een mooie ….”. En dan volgen er complimenten over de meubelen of het gebouw of de indeling of de opstelling. Hij komt er altijd mee weg en de stemming zit er gelijk goed in. Hij is weliswaar een inkoper, maar moet ook zichzelf verkopen.

Ik heb ook een verkoper van onderhoudsmaterialen eens tegen een onderhoudsman van een bejaardenhuis horen zeggen: “En met hoeveel man doet u dat onderhoud?”. “Met niemand”, was het antwoord. En met verbazing in zijn stem vroeg de verkoper: “Helemaal alleen? Hoe bestaat het”. Terwijl ik me afvroeg of de onderhoudsman er in zou trappen, zag ik hem groeien.

Zelf ben ik er ook wel eens ingestonken in een kledingzaak. Ik paste een kostuum en de verkoper trok eens wat aan de mouw en wreef over een schouder en zei: ”U zwemt zeker veel?”. Nu speel ik waterpolo en dat klopte dus wel. Het gevolg was wel dat ik me de koning te rijk voelde en dat die verkoper bij mij geen kwaad meer kon doen. Ik heb daar bij hem een klein fortuin uitgegeven aan kleding. 

Waarom komt u altijd bij dezelfde kapper? Knipt hij beter dan zijn concurrent? Is hij goedkoper? Bevallen zijn sluitingstijden u beter? Is hij beter bereikbaar? Of kunt u zo lekker met hem kletsen? Hoe zijn zijn complimenten?

Kijk dus goed uit voor complimenten. Ze kunnen best goed gemeend zijn, maar ze dienen om u te lijmen. Wees attent.

U op uw gemak stellen
Bekend is ook het vragen stellen over een gebied waarvan de verkoper kan weten dat u er goed in thuis bent. Bijvoorbeeld vragen over uw sport of uw beroep. Immers, dan bent u op bekend terrein, weet er meer van dan hij en u ontspant zich. U bent afgeleid van het eigenlijke doel van het gesprek. U zult eerder in een valkuil lopen.
Hoewel zij geen verkopers zijn, bedienen vooral doctoren en fysiotherapeuten zich nog al eens van deze truc. Mijn schoonzoon heeft helaas nogal eens therapie nodig en zodra de therapeut naar zijn beroep vraagt, zegt hij steevast: “Ojee, het gaat dus pijn doen”. Nu is die truc best wel goed als de therapeut hem toepast, maar bij een verkoper is het dubbel oppassen. Misschien is het verstandig om de zaak te verlaten of in ieder geval zeer alert te zijn.

Kooplust
Als u dus bij een verkoper in de zaak bent met een bepaald (duur) doel, kunt u door zijn mooie praatjes kooplust krijgen. Kijk uit. Kooplust hebben is levensgevaarlijk. Het verblindt. U bent dan in de stemming om een heleboel geld uit te geven en er is grote kans dat u later spijt krijgt van uw impulsiviteit. Zeg dat u over de aanschaf nu geen beslissing wilt nemen en er thuis over na wilt denken.
Maar een goede verkoper heeft uw kooplust wel opgemerkt en zal proberen door te drukken. Logisch vanuit zijn standpunt. Een klant met kooplust laat hij niet zomaar gaan. De kooplust kan verdwijnen, de klant kan naar de concurrent gaan of hij gaat het product op Internet bestellen.
Heb geen medelijden met de verkoper, dat heeft hij met u ook niet.

Andersom, als u een uurtje later weer thuis zit en weer wat tot bezinning bent gekomen en bemerkt hebt dat kooplust een zeer vluchtige stof is, dan zult u zich afvragen of u dat product nu echt zo hard nodig heeft en of u nu echt zo nodig zo veel geld wilt, moet en kan uitgeven. Als de antwoorden allemaal “ja” zijn, dan zult u merken dat het product nog steeds te koop is en elders wellicht goedkoper, van betere kwaliteit is of met betere voorwaarden te koop. Plus, als u bij dezelfde verkoper terug bent, dat het waarschijnlijk is dat hij u nu een betere prijs of betere voorwaarden zal bieden.
Kortom, wees voorzichtig met kooplust.

Ik heb een dame gekend die op een hobbybeurs een orgel op afbetaling kocht. Eigenlijk kon zij zich dat ding niet permitteren. Thuis moest zij opbiechten wat ze had gedaan. Grote echtelijke ruzie tot gevolg. ’s Nachts niet kunnen slapen en in haar middernachtelijk gewoel had ze de oplossing. Ze zou stoppen met roken en het uitgespaarde geld gebruiken om het orgel af te betalen. Je zou kunnen zeggen dat het een geluk was dat ze rookte, anders was het huwelijk wellicht op de klippen gelopen. Zo ziet u waar ongecontroleerde kooplust toe kan leiden.

Angst is een slechte raadgever
Er zijn artikelen die dienen om iets te voorkomen. Bijvoorbeeld inbraakbeveiliging en verzekeringen. Natuurlijk is het nuttig om die zaken in orde te hebben.
Om bij verzekeringen te beginnen. Een glasverzekering is dat nu echt nodig. Ja als u zeer kostbaar gebogen glas in de gevel heeft, dan kost eventueel vervangen een vermogen. Maar hoe vaak heeft u in huis een ruit moeten vervangen in de afgelopen 20 jaar. Dan heeft u al een veelvoud aan verzekeringspremie betaald of uitgespaard.
Inbraakbeveiliging heeft zeker nut. Maar denk eens goed na in hoe verre en hoe uitgebreid. De verkoper van deze materialen kan het u mooi voorstellen en hij kan het zo uitgebreid als maar mogelijk leveren. Hij zal graag op uw angstgevoelens inpraten.
En wat te denken van een bagageverzekering. Hoe kostbaar zijn uw kledingstukken die u meeneemt op vakantie?
Ook hier geldt dat u zich niet alles aan moet laten praten. Wees verstandig en neem wat u na rijp beraad zelf nodig vindt.

Folders, advertenties en de STER
U kent ze allemaal, maar u roept: “Daar stink ik niet in”. Nu zegt iedereen dat, maar die reclamemakers zijn natuurlijk niet gek. Er zitten in die reclames zoveel verborgen verleiders. U en ik zien ze lang niet allemaal en heeft u weer iets gekocht waar u nu niet echt behoefte aan heeft.
Een van de redenen om iets te kopen is de “hoge korting”. Is die korting nu echt zo hoog of zit er weer een instinkertje, een addertje onder het gras bij? Kijk uit.

Ik herinner me dat ik als kleine jongen met mijn vader zaterdags naar de markt ging. (65 jaar geleden) Daar stond vaak een bananenkoopman en die maakte er altijd een hele show van. Achter op de klep van zijn vrachtwagen “trad” hij op. Als de interesse een beetje terug liep, nam hij een kam bananen met 10 stuk in zijn hand en riep: “En nu een bijzondere prijs. Ik heb hier een mooie kam en die doe ik weg voor een speciale prijs. Kijk, (en dan wees hij ze aan) twee, vier zes, acht, tien, twaalf bananen (en dan draaide hij de kam om) en aan de andere kant twaalf bananen, dat is 24 bananen en dan gaan weg, niet voor vier gulden, niet voor drie gulden. Nee, ik weet het beter, voor geen knaak, niet voor twee gulden maar voor een vijftig. Niemand? Nou geef maar zes kwartjes dan”. Prompt riepen minstens vijf mensen: “Ja. Ik”. De korting van 1,50 naar zes kwartjes is natuurlijk nul, maar mensen stonken er wel altijd in.

Ook veel voorkomend is als u uit eten gaat. Het liefst met een flesje wijn er bij. Nu hebben niet veel mensen echt verstand van wijn en met een wijnkaart voor hun neus hebben ze een probleem. Of er rood of wit bij hun gerecht hoort, weten ze meestal nog wel, maar dan? Zo’n dure wijn vinden ze zonde, maar de goedkoopste wijn van de kaart nemen staat wel stom en armoedig. Voor alle zekerheid nemen ze dan de een na goedkoopste wijn van de kaart. En u mag drie maal raden. Waar heeft de restaurant zijn wijn met de grootste marge gezet? Juist ja. Op de plaats van de een na goedkoopste wijn!!!
Neem rustig de goedkoopste of nog beter, de huiswijn. Die is altijd goed te pruimen.

Veel winkels hebben regelmatig hoge kortingen op een bepaald product. Maar is dat wel zo. Vaak zie je prijs die je ergens anders ook bepaald. Of een adviesprijs van de fabrikant met daarop een korting. Zoals overal. Maak een beetje een studie van de prijzen voor u besluit.
Mijn vrouw kocht eens 24 borstels voor de elektrische tandenborstel. Goedkoop, dat wel. Maar met 24 borstels doen wij met z’n tweeën een jaar of tien. Maar, erger nog, hoewel ze in de advertenties van het juiste merk waren, waren ze dat in werkelijkheid niet. Na een week of twee slipten de asjes van de machine door. De laatste tien hebben we weggegooid. Het was dus toch duurkoop.

Tot slot
Hiermee heeft u een beetje een indruk wat u te wachten kan staan als u iets gaat kopen. Natuurlijk zijn er veel onverwachte trucs en valkuilen waar u alsnog in kunt vallen, maar u heeft nu een beetje een indruk wat u kan overkomen als u gaat winkelen.

Samengevat: Wees attent, kijk uit, let op en pas op.

Koert Wijnands

Het is zaterdagochtend, iets voor 9 uur. Half Nederland ligt nog op een oor, maar dat geldt niet voor de ouders met sportende kleine kinderen. In het weekend staan op de druk bezette sportvelden de allerjongsten immers als eerste op het programma. Terwijl de ouders zich naar de koffie in het clubhuis spoeden en een paar kleuters al rondrennen met bal, staat menig trainer al in de startblokken om aan de slag te gaan.  

Niet alleen de sportieve vrijwilligers, maar ook allerlei andere mensen staan op dit vroege tijdstip al paraat voor hun vereniging. De accommodatiebeheerder heeft de lijnen van het veld al uitgezet en de goaltjes in stelling gebracht. De horeca mensen hebben het clubhuis aangeveegd en opgeruimd (en de koffie waar naar gesnakt wordt al klaar!) en de wedstrijdbalie is ingericht en geopend om ouders, scheidrechters en uitspelende teams met open armen te ontvangen. De sportdag op de club kan beginnen. 

Wie zijn ze, deze mensen die zich al voor dag en dauw zich belangeloos inzetten voor de sport en een ander? Wat drijft ze? Waarom moet elke vereniging ze koesteren en hoe lukt dat het beste?

Zonder vrijwilligers geen sportvereniging

Dat vrijwilligers essentieel zijn voor het voortbestaan van verenigingen staat als een paal boven water. Zonder hun activiteiten – vrijwel altijd onbetaald – zou de contributie in veelvoud toenemen omdat er betaalde krachten moeten worden ingehuurd. En dat heeft natuurlijk consequenties voor de ledenaantallen en daarmee het voortbestaan van de club.  

Nederland kent ongeveer 25.000 sportverenigingen. De vijf grootste bonden voor wat betreft ledenaantallen zijn overigens voetbal, tennis, vissen, golf en gymnastiek.
Meer dan de helft van de (sport-)verenigingen werkt voor 100 procent met vrijwilligers. Slechts een derde van de verenigingen heeft – naast de onbetaalde mensen – medewerkers op de loonlijst staan. 

Is dat aantal vrijwilligers voldoende om de vereniging draaiend te houden? Een meerderheid van de verenigingen in Nederland antwoordt hierop bevestigend: we hebben voldoende vrijwilligers om de club te laten functioneren. Maar tegelijkertijd geven ze ook aan dat ze wel altijd op zoek zijn naar nieuwe vrijwilligers. Dat geldt met name voor de grote verenigingen (dat zijn clubs met meer dan 100 leden).
Over het verloop in vrijwilligers is niet veel bekend. Maar het feit dat vrijwel alle clubs continu op zoek zijn naar nieuwe aanwas, geeft aan dat er een behoorlijk verloop is. 

Menig sportvereniging heeft te kampen met een tekort aan vrijwilligers en zoeken hiervoor creatieve oplossingen. Zo zijn verenigingen min of meer noodgedwongen over gegaan tot verplichte vrijwilligersdiensten van leden om de contributie niet al te fors op te laten lopen. Soms in ruil voor een contributiekorting, soms met de mogelijkheid tot afkoop. Deze noodgedwongen taken lijken niet direct ideaal voor het gemotiveerd uitvoeren van taken en het verenigingsgevoel.

Ze zijn er in alle soorten en maten

De overenthousiaste moeder, de sportliefhebber die zich niet kan voorstellen dat iemand niet de hele tijd met voetbal/tennis/vissen etc. bezig wil zijn, de pensionado met veel tijd die nog iets nuttigs wil doen: er zijn verschillende types vrijwilligers. 

Van alle Nederlanders boven de 15 jaar verrichtte bijna de helft minimaal een keer per jaar vrijwilligerswerk, aldus het CBS in 2019. De meeste vrijwilligers zetten zich in voor sportverenigingen, scholen, jeugdwerk, verzorging en levensbeschouwelijke organisaties. Circa 1 op de 10 Nederlanders besteedt vrijwillig zijn of haar tijd aan activiteiten voor een sportvereniging. Dat kost ze gemiddeld om en nabij de 4 uur per week, met uitschieters naar beneden maar vaker: naar boven.

Dat vrijwilligers er in allerlei soorten en maten zijn, blijkt ook uit de CBS cijfers. Globaal gezien is de gemiddelde vrijwilliger een vrouw, van middelbare leeftijd, hoog opgeleid en werkend. Bij sportverenigingen ligt het net iets anders dan het landelijk gemiddelde: daar zijn de mannen licht oververtegenwoordigd, als ook de leeftijdscategorie 35 tot en met 54 jaar en de hoger opgeleiden. 

De meest populaire bijbaantjes bij een sportvereniging zijn trainen of coachen, het draaien van bardiensten, het zitting nemen in een commissie en/of het regelen van allerlei organisatorische zaken. Als scheidsrechter of jury fungeren en het onderhoud van de accommodatie en sportmaterialen zijn aanmerkelijk minder in trek. En een bestuursfunctie kan maar bij weinigen op enthousiasme rekenen. 

Hoewel dus een groot deel van Nederland zich inzet als vrijwilliger, zijn de vooruitzichten niet erg rooskleurig te noemen. Het aandeel zal vermoedelijk gaan dalen. Dit heeft vooral te maken met demografische ontwikkelingen (onder andere door vergrijzing en bevolkingskrimp), de steeds meer individuele sportmogelijkheden en een grotere vraag vanuit de samenleving naar allerlei vrijwilligers (hetgeen concurreert met vrijwilligerswerk in de sport). Zeker voor de structurelere taken in een vereniging wordt steeds minder animo verwacht.

Waarom word je vrijwilliger?

“Ik wil iets doen voor de club”. Als je vraagt naar redenen voor de vrijwillige inzet bij een sportvereniging hoor je dat vaak als eerste uit de mond van een vrijwilliger. En eigenlijk ook voor mezelf, komt er vaak achteraan, want: “ik vind het leuk, ik leer er dingen van, ik doe er sociale contacten op, en ik houd gewoon heel veel van voetbal/tennis/vissen etc.’ zijn vaker voorkomende motieven.

Het leuk vinden van dat wat je doet voor je vereniging is nog net iets belangrijker (geldt voor 60% van de vrijwilligers bij een sportvereniging) dan iets voor een ander doen (geldt voor 50% bij een sportvereniging). Het opdoen van sociale contacten, het hebben van een nuttige tijdsbesteding en het vinden van een baan zijn toch minder belangrijke redenen, zo blijkt uit een landelijk onderzoek. 

Hoe en waar het begint 

De visvijver voor vrijwilligers is als club dicht bij huis: het eigen ledenbestand of fysiek in de eigen omgeving. Op het veld, in de kantine en langs de lijn is vrijwel wekelijks een potentiële doelgroep te vinden. Circa een kwart van alle leden (of ouders van leden) van de gemiddelde sportvereniging geeft namelijk aan vrijwilligerswerk te doen.

Maar waarmee haal je ze binnen? Door goed in gedachten te houden vanuit welke motieven men vrijwilligerswerk doet: zorg dus dat je ze iets leuks te bieden hebt, iets dat ze aanspreekt en dat hun persoonlijke belangstelling heeft. Voor iedereen is in principe wel iets te vinden dat aansluit bij hun interesses. Dat ze daarmee iets nuttigs doen voor een ander en voor de club is mooi meegenomen. 

Het daadwerkelijk werven van vrijwilligers kan op verschillende manieren. Je kunt je aanbod kenbaar maken via publicaties in je nieuwsbrief, op je website en social media. Of je vraagt het al op moment van aanmelden, of een jaarlijkse enquête, waardoor je een eigen database opbouwt waaruit je later kunt gaan putten. Maar wat met kop en schouders er bovenuit steekt als beste manier is: vraag het ze. Persoonlijke aandacht doet wonderen in dit verband. Spreek dus mensen aan op of naast het veld, bij trainingen en/of in het clubhuis en vraag wat ze interesseert en hoe ze een steentje bij willen dragen. 

Eenmaal binnen, maar dan?

Als ze binnen zijn, is het ook zaak ze – in elk geval voor een tijd – binnen te houden. 

Elke vereniging kent ze wel: de supervrijwilliger die al 25, 30, 40 jaar actief is voor de club. Die er vaak zelf als jeugdige sporter is begonnen en die in de loop der jaren allerlei vrijwillige klussen op zich heeft genomen. Die er in het weekend vaak nog niet weg te slaan is en die van onschatbare waarde is en was. Superfijn voor deze vrijwilliger en de vereniging natuurlijk, maar helaas nog maar heel zeldzaam. En iemand die vermoedelijk nog unieker zal worden in de toekomst. 

De meeste vrijwilligers houden het namelijk niet zo lang vol als deze supervrijwilliger. En dat hoeft ook niet. Maar als er minder verloop zou zijn, wordt niet elke keer het wiel opnieuw uitgevonden en dat komt een vereniging ten goede.

Gemiddeld blijven vrijwilligers een aantal jaren op hun post. Maar de indruk bestaat dat velen eerder afhaken. Vol goede bedoelingen beginnen velen aan een vrijwilligerstaak. De eerste klussen zijn leuk en geven veel plezier en ook het warme onthaal van andere vrijwilligers (hoera, meer handen!) doet natuurlijk goed. De tijdsbesteding valt vaak ook nog mee. 

Na een tijdje zie je de eerste kleerscheuren verschijnen. Er zijn er verschillende aan te geven. De vrijwilliger merkt dat taken steeds vaker bij hem of haar terecht komen. Hoezo 4 uur per week gemiddeld? Het besteedde aantal uren kan al snel oplopen. Er gaan irritaties ontstaan ten aanzien van andere vrijwilligers, die een andere invulling aan hun taak geven. Men ontdekt dat met anderen samenwerken zonder enige vorm van financiële drang of strikte hiërarchie toch niet altijd even soepel verloopt. Er kan een bestuur zijn dat over sommige dingen toch anders denkt dan de vrijwilliger zelf. En dat – natuurlijk – structureel te weinig aandacht heeft voor al goede werken van vrijwilligers. En dan hebben we het nog niet gehad over de mondige ouders en leden die vinden dat wat de vrijwilliger doet toch niet bijdraagt aan het geluk/sportcarrière/toekomst (vul zelf in) van hun kind of zichzelf. En dat ook op geagiteerde toon laat weten. Verder zijn er altijd ouders en leden die van de sportvereniging verwachten dat deze opereert als een beursgenoteerd bedrijf. En dan ook nog duidelijk maken dat het dan om een slecht geleid beursgenoteerd bedrijf gaat. Kortom, er zijn allerlei redenen waarom vrijwilligerswerk na verloop van tijd (dit verschilt per persoon) vaak zijn glans wat gaat verliezen. Tijd voor velen om de stekker er uit te trekken. 

(Hoe) kan het anders?

Vrijwilligers moet je van begin af aan koesteren. Niet alleen om ze binnen te halen maar ook om ze wat langer aan te laten blijven. Natuurlijk is vrijwilligerswerk voor slechts weinigen een taak voor het leven, maar met wat extra zaken kan de levensduur wellicht wel verlengd worden. Voor de vuist weg wat tips.

Het begint en eindigt met persoonlijke aandacht van de organisatie (het bestuur?). Zoals eerder vermeld door ze die aandacht al meteen van het begin te geven. Vraag ze persoonlijk. En doe dat overigens ook meteen aan de meest vatbare groep. Ga in gesprek over wat ze leuk zouden vinden om te doen. En, ook niet onbelangrijk: wees reëel over het aantal uren. Een bestuursfunctie is in de meeste gevallen niet in een uurtje per week te doen. Knip desnoods taken wat op om het voor iedereen behapbaar te houden. Dat gaat misschien ten koste van de snelheid, maar zoals een Afrikaans spreekwoord zegt: alleen ben je sneller, samen kom je verder”. 

De aandacht voor de vrijwilliger zou in het ideale geval als een rode draad door de vereniging moeten lopen. Geef ze veel aandacht, want alles wat aandacht krijgt, bloeit. Praat regelmatig met ze (zo simpel kan het zijn). Bedank ze regelmatig door kleine attenties, die echt niet altijd veel geld hoeven te kosten. En organiseer een bedankavond of bijeenkomst waarop ze allemaal welkom zijn en in het zonnetje worden gezet.
De meeste vrijwilligers zijn ook wel intrinsiek betrokken bij de vereniging, laat ze daarom ook meedenken over het reilen en zeilen van de club. Als een soort superklankbord voor het bestuur: om ideeën op te halen, maar ook om ideeën te toetsen.  

Wie moet dat nu allemaal weer gaan doen, kan nu in uw hoofd opkomen. De meestal al wat overbelaste bestuursleden van een vereniging? Het helpt zeker als bestuursleden in elk geval de mensen binnen hun eigen portefeuille persoonlijk koesteren. Maar niet iedereen heeft daar de tijd of soms ook de belangstelling en de skills voor. 

Een oplossing kan liggen in het aanstellen van een vrijwilligers coördinator. Iemand die de vereniging door en door kent, die heel veel mensen op de club kent en die er ook vaak te vinden is. Iemand zoals de supervrijwilliger bijvoorbeeld. Die zou de brug kunnen zijn tussen het bestuur en de leden en zich alleen maar bezig hoeven te houden met vinden en behouden van vrijwilligers. Die daarvoor mandaat en misschien zelfs een klein budgetje krijgen. Iemand die op zijn of haar beurt ook weer gekoesterd wordt door het bestuur en daar nauw mee samenwerkt om signalen op te pikken en ook door te geven. Of misschien zelfs wel deelneemt aan het bestuur.

Een warm vrijwilligersbeheer is essentieel voor een vereniging. Doe het uit liefde voor de club.

Henny van Dijk

——————-

Bron:

CBS, 2019

Vrijetijdsomnibus, SCP&CBS 2018

Mulierinstituut 2019

Chorizo pasta? Altijd goed!

Als ik aankondig dat we chorizo pasta gaan eten gaat er altijd wel een gejuich op in huis. Ook de huisgenoten van mijn jongste van 21 in zijn studentenhuis zijn inmiddels groot fan van dit heerlijke gerecht. Nadat ik het één keer ter plekke gemaakt had, wat een hele uitdaging was in een studentenhuis met vijf jongens, kan ik ze inmiddels niet blijer maken dan op zondagavond mijn zoon een enorme bak voorbereide chorizo pasta mee te geven. De uitdaging zat hem niet zozeer in de benodigde pannen want die waren er genoeg, meer dan genoeg. Vaak achtergelaten door de diverse afgestudeerde voorgangers én dan daarbij nog alle pannen die de huidige bewoners zelf nog hadden meegebracht. Het is een hele stapel geworden inmiddels. En die moeten dus allemaal in die kleine keuken gestouwd worden, wat al een uitdaging op zich is. Maar nee, de uitdaging die ik bedoel zat hem meer in het accepteren dat ons huishouden thuis iets anders is dan in een studentenhuis. Schoon dáár is toch nét wat anders dan schoon hier. Maar … dat mogen ze zelf verder regelen. Ik hoef er niet te wonen. Op zich hebben ze het wel goed met elkaar geregeld: iedere dag heeft iemand anders de taak om te bedenken wat er gegeten moet worden, de boodschappen ervoor te halen en dan ook daadwerkelijk te koken voor de hele groep. De anderen zorgen dan voor het afruimen, het schoonmaken van de tafel en de keuken. Ook de andere huishoudelijke taken hebben ze zo goed mogelijk verdeeld. Maar ja, na een stevige maaltijd is de puf om de keuken ook eens een hele goeie beurt te geven blijkbaar niet echt meer aanwezig bij onze studenten. Gelukkig kan ik me heel goed beheersen en heb ik geen enkele neiging om niet alles gelijk daar te gaan schoonmaken, zó jammer voor de mannen! Daar hadden ze natuurlijk wel stiekem een beetje op gehoopt. Omdat ze daar gewoon een vaatwasser hebben, ja zo slecht hebben de studenten van tegenwoordig het dus niet, was er in ieder geval voldoende schoon materiaal om dan ook direct met koken te kunnen beginnen. Maar eerst even de meegebrachte ingrediënten voor het toetje in de koelkast zetten.

Zwembadje
Het enige wat ik toen toch echt niet kon nalaten om te doen was even het zwembadje onderin de koelkast op te lossen. Bij navraag was het inderdaad altijd erg nat in de koelkast en ook al langere tijd…. onderin konden ze eigenlijk niets neerzetten maar hoe dat nou toch kon?? En dan heb je het over vijf jongens die allemaal studeren aan de technische universiteit of hogeschool! Technisch zijn ze vast wel maar praktisch? Ho maar. Ja, ze wilden de klusjesman er al eens naar vragen. Na een korte blik in de koelkast was het mij al snel duidelijk dat ze één van de glazen planken op de bodem hadden neergelegd zodat deze over het afvoertje achter in de koelkast lag en zo de afvoer blokkeerde. Normaal loopt het condenswater daardoor uit de koelkast weg in een bakje boven de motor, waar het dan verdampt. Maar nu dus niet. Snel opgelost dus en ik had vijf, nu al, blije jongens in de toch al krappe keuken staan. En dan hadden ze nog niet eens te eten gehad! Want eten is voor die gasten best wel een ding. Onze jongste vertelde dat, zeker in het begin, ze nog wel eens moeite hadden om de benodigde hoeveelheden goed in te schatten. Tijdens het boodschappen doen in de winkel leek het dan best wel al een flinke hoeveelheid in de winkelwagen en kostte het al weer meer dan genoeg volgens hen (studentenbudget hè). Maar klaargemaakt was er dan vaak eigenlijk net niet voldoende voor vijf hongerige jongens die nog een beetje in de groei zijn. Dit was ook één van de redenen dat ze later steeds zo blij waren met een bak chorizo pasta: eindelijk voldaan van tafel!

Yeah! De pasta …
Maar goed, inmiddels ben je natuurlijk ook wel benieuwd naar die chorizo pasta! Ik ben zelf geen kok en koken is niet echt mijn hobby en dus ben ik een grote fan van makkelijke en snelle recepten. Net als onze studenten overigens. Voor de jongens heb ik het dan ook allemaal stap voor stap uitgeschreven waar jij nu ook van kan meegenieten, zie hieronder. 

De onderstaande ingrediënten heb je allemaal nodig voor vijf grote eters of, zoals ik ook vaak doe, om nog wat over te houden voor een volgende dag als onze twee kinderen weer naar hun respectievelijke studentenkamers zijn vertrokken en wij weer met z’n tweetjes eten.

Welke ingrediënten heb je nodig?

• • 2 of 3 chorizo worsten (voor de studenten doe ik zeker 3 worsten, die zijn er helemaal gek op) Ik gebruik meestal de voorgesneden chorizoworst van Hulst.
  • 3 courgettes (nog eentje extra kan ook geen kwaad voor de broodnodige vitamientjes want “vitamientjes zijn je vriendjes”. Deze uitspraak is met trots gestolen van een student tijdens zijn voorlichtingspraatje op één van de open dagen van de uni)
  • 1 pak penne (richtlijn is ongeveer 100 gram per persoon)
  • 1 potje groene pesto (of zelf maken natuurlijk, dat recept geef ik hieronder)
  • 1 bakje (250 gram) champignons
  • 1 ui
  • 1 rode en 1 groene paprika
  • 1 theelepel verse knoflook (verse knoflook uit een potje of natuurlijk zelf twee á drie teentjes knoflook pureren)
  • 1 zakje rucola sla
  • 1 zakje geschaafde kaassnippers (natuurlijk kan je nog wat extra kaas erbij doen om op het bord nog wat los over het gerecht toe te voegen)

• Snufje peper en zout

• Beetje kokos- of palmpitolie om te bakken

Dit recept luistert niet zo erg nauw heb ik inmiddels ontdekt dus als je iets extra’s toevoegen is dus geen enkel probleem.

Welke materialen zijn handig om bij de hand te hebben?

• Snijplank
• Snijmes
• Eventueel een kaasschaaf (voor als je de courgettes wilt schillen, werkt erg makkelijk)
• Grote pan om te koken
• Wokpan (zelf gebruik ik vaak nog een extra wok- of koekenpan om de chorizo in te bakken zodat ik die tussendoor niet meer hoef schoon te maken)
• Spatels

En dan natuurlijk …. hoe maak je het eigenlijk klaar?

Ik beschrijf het kookproces in de volgorde waarin ik het gerecht zelf klaarmaak, waarbij ik tussendoor natuurlijk niet sta te niksen maar bijvoorbeeld tijdens het koken van de pasta alvast begin met snijden.

Boter of olie?

Eerst nog even een tip voordat je daadwerkelijk begint: ga je olie of boter gebruiken om te wokken?

Boter bevat meer verzadigde vetten dan olie. Verzadigde vetten vergroten de kans op hart- en vaatziekten en dat willen we natuurlijk niet. Olie bevat meer onverzadigde vetten en is in principe dus gezonder. In principe, dus helaas niet iedere olie. In sommige oliën zoals zonnebloemolie en maisolie zit linolzuur. Dit is een veel voorkomend meervoudig onverzadigd vet, gezond zou je dus op het eerste gezicht zeggen. Helaas zorgt dit linolzuur ervoor dat in combinatie met zuurstof er gevaarlijke stoffen vrijkomen op hoge temperaturen. Ga je dus wokken in zonnebloemolie of maisolie dan komen er dus giftige stoffen vrij. Hier zal je waarschijnlijk niet direct iets van merken maar het is absoluut niet goed voor je gezondheid. Niet doen dus. Het is beter om kokosolie of palmpitolie te gebruiken om te wokken maar ook om te bakken, te braden en te frituren.

Pasta

Breng een ruime pan water aan de kook en kook de pasta zolang als op de verpakking staat vermeld. Ik gebruik vaak penne rigate van Grand Italia, wat geproduceerd wordt in zuid-Italië. De pasta wordt gemaakt van semolina oftewel tarwegries, afkomstig van harde tarwe (grano duro). Door het gebruik van harde tarwe krijg je een stevige pasta die een perfecte ‘al dente’ bite geeft. Daarbij is het een geribbelde penne waardoor het de saus goed vasthoudt. Als de penne gaar is laat het dan even uitlekken in een vergiet. De meningen zijn verdeeld over het afspoelen van pasta met koud water. Het dient om het overtollige zetmeel te verwijderen zodat de pasta niet aan elkaar blijft plakken. Maar dat is dus niet bij ieder merk nodig. Ik doe de penne na het uitlekken terug in een grote pan en doe telkens als ik één van de andere ingrediënten klaar heb, deze er alvast bij in de pastapan.

Chorizo

Snijdt de chorizo in plakjes (of koop het voorgesneden, dat scheelt een hoop vette vingers). Ik bak de chorizo eerst apart in een koekenpan om het ergste vet eruit te halen zodat het nog nét iets gezonder is. Vandaar ook mijn extra koekenpan in het overzicht van benodigde materialen. Deze pan is nu zo vet dat schoonmaken wel even een klusje is. De groentes er na de chorizo wokken in dezelfde pan heb ik wel eens geprobeerd maar het vet uit de chorizo raakt dan wat verbrand. Niet echt lekker en gezond dus. De chorizo laat ik vervolgens in een vergiet even uitlekken terwijl ik alvast met de rest begin.

Courgettes

De courgettes hoeven niet geschild te worden. De schil kan prima gegeten worden en daarbij is het eigenlijk zonde om te schillen. In de schil zitten namelijk heel veel voedingsstoffen en ook een deel van de smaak gaat anders verloren. Ik snijd alleen de uiteinden van de courgettes eraf en verwijder eventuele lelijke plekken. Daarna nog wel even de courgettes goed afspoelen onder de kraan. Snijdt de courgette in de lengterichting door. Een courgette groeit vaak krom dus draai de courgette op de snijplank tot hij redelijk recht lijkt. Er steekt dan één kant jouw richting op. Je kan hem dan zo doormidden snijden en heb je twee mooie en redelijk gelijke helften. Controleer vervolgens even of er binnenin geen zichtbare vezels en/of zaden zitten. Meestal valt dat wel mee maar is dat wel het geval dan kan je het zachte merg met een lepel er uitscheppen zodat alleen het vruchtvlees overblijft. Lukt dat niet dan kan je deze beide helften nog een keer in de lengterichting doorsnijden. Je hebt dan 4 dunne stroken waar een driehoekig stuk merg uitsteekt aan de binnenzijde wat je makkelijk met een mes weg kunt snijden. Snijdt daarna de courgette in plakken. Als je de courgette nog terug wilt zien in je gerecht zijn halfronde plakken van ongeveer een halve centimeter prima. Om de courgette beetgaar te krijgen hoef je hem maximaal enkele minuten te wokken in een beetje olie. Let op dat je hem niet te lang wokt want dan krijg je snotcourgettes om het maar even heel plastisch uit te drukken. Tip: zet je vuur goed hoog en doe niet te veel tegelijk in de pan (zeker als je voor de vitamientjes er nog een extra courgette bij gedaan hebt). Uit de courgette komt vaak veel vocht vrij en dan gaat het wokken niet zo goed meer.

Paprika

Paprika heb je in verschillende varianten en kleuren. Ik heb zelf gekozen voor een rode en groene paprika maar ook een gele kan je prima in dit gerecht verwerken. Proef ze gewoon eens om te kijken wat jij zelf het lekkerste vindt en wat je natuurlijk goed bij het gerecht vindt passen. Even kort de verschillen op een rijtje:

• De minst zoete variant is de groene paprika, deze heeft een licht maar uitgesproken bittertje.
• De gele paprika zit qua smaak tussen de groene paprika en de rode paprika in. De gele paprika’s hebben een frisse, wat zoete, fruitige smaak.
• De oranje paprika zit er qua smaak ook tussenin.
• De rode paprika is de zoetste van de vier paprika’s. Voor bijvoorbeeld soepen of als de zoete smaak van belang is, is deze meer geschikt dan de andere varianten.

De paprika’s moeten nog wel eerst gewassen worden. Dit is het makkelijkst om te doen als ze nog niet gesneden zijn en kan gewoon door ze even onder de kraan goed af te spoelen. Daarna kunnen ze in blokjes gesneden worden. Paprika snijden kan op verschillende manieren: je kan hem bijvoorbeeld in vieren in de lengterichting snijden en dan de zaadlijsten eruit verwijderen maar dan springen de pitjes waarschijnlijk alle kanten op. Een andere manier, wat je zelfs met een minder scherp mes kan doen, is om eerst de boven- en onderkant eraf te snijden op het punt waar de bolling begint en dan de paprika aan één kant open te snijden, dus niet halveren, van boven tot onder. Rol de paprika dan voorzichtig open op de snijplank met de glanzende buitenkant naar beneden. Vaak valt de zaadlijst er dan al vanzelf af en anders kan je dat zelf makkelijk doen met een mes dat je plat langs de binnenkant van de paprika haalt. De paprika kan je nu eerst in reepjes snijden en daarna in blokjes. Om de paprika maximaal te benutten kan je de steel uit het afgesneden topje duwen of snijden en dan het topje en de bodem ook nog tot blokjes snijden. Daarna kunnen de blokjes paprika 4 tot 6 minuten gewokt worden in een klein beetje olie. Dan zijn ze nog net een beetje knapperig als het goed is en heb je dus een lekkere ‘bite’.

Champignons

Voordat je de champignons gaat bakken moeten ze eerst schoon geborsteld of gespoeld worden. Er zijn speciale champignonborsteltjes te koop waarmee je de aarde en eventuele andere viezigheid makkelijk droog kan wegborstelen. Lukt dat niet, borstel ze dan even kort onder een lopende kraan af. Haal een klein stukje van de onderkant van het steeltje af want dat is vaak hard en ingedroogd. Niet smakelijk dus. De rest van de champignon kan je gewoon gebruiken. Snijdt hem in vieren of in  plakjes. Niet te klein want een champignon bestaat voor een groot deel uit water en slinkt dus flink tijdens het bakken. Snijd je hem in te kleine stukken dan vind je geen champignon meer terug in je gerecht. Ook de champignonstukken bak je in een (heel) klein beetje olie. Gebruik bij voorkeur een koekenpan met een anti-aanbaklaag zodat je niet te veel olie hoeft te gebruiken. Een champignon heeft namelijk de neiging om de olie op te nemen. Bak ze rustig in 6 tot 12 minuten bruin en gaar. Omdat, zoals gezegd, bij het bakken van de champignons vrij veel vocht vrijkomt is het slim om niet te veel tegelijk in de pan te doen. Anders worden ze uiteindelijk namelijk meer gekookt dan gebakken.

Ik gebruik tijdens het maken van dit gerecht dan ook vaak meerdere wok- of koekenpannen om meerdere porties groentes tegelijk te kunnen bakken. Dit vanwege het vochtverlies, verschillende baktijden of vetverlies zoals de chorizo. Gelukkig heb ik een vaatwasser!

Nog even een leuk weetje: Nederland is kampioen champignons eten! Qua consumptie van verse champignons per persoon zijn we nummer 1 in Europa. 

Ui & knoflook

Haal de buitenste papierachtige schil van de ui en de knoflookbol en verwijder eventuele bruine plekken. De ui en knoflook hoeven niet gewassen te worden, zij zijn immers goed beschermd door de buitenste schil.

Je kan de ui in ringen snijden of in kleine blokjes versnipperen (wat ik meestal doe). Gebruik een echt scherp mes, je zal merken dat daardoor je ogen minder beginnen te tranen omdat je minder op de ui drukt maar er echt doorheen snijdt. De teentjes knoflook kan je pletten door met de platte kant van een keukenmes op het teentje te drukken, dan laat de schil gemakkelijk los. Hak de knoflook in hele fijne stukjes en/of pureer het in een knoflookpers. Een andere optie is natuurlijk om verse knoflook uit een potje te gebruiken, dat smaakt ook prima en scheelt weer wat werk.

Daarna begin je met het fruiten van de uiensnippers. Maar wat is fruiten nu eigenlijk? Je laat de versnipperde uitjes op laag vuur in een beetje olie gaar sudderen zonder ze te bruinen. Roer regelmatig zodat ze niet bruin worden. De uitjes zijn klaar als ze glazig en goudgeel zijn. Bak de knoflook er op het laatste moment nog even bij. Doe dit vooral niet te lang want knoflook verbrandt zeer snel.

Bijna klaar ….

Alle ingrediënten zijn nu voorbereid en kunnen bij de pasta gevoegd worden als je dat nog niet tussentijds hebt gedaan. Roer dan de pesto door de pasta en voeg de (gewassen) rucola sla toe. Niet teveel ineens want dan krijg je één groene sla-klont in je pasta maar per handje vol er doorheen roeren. Tot slot voeg je de kaassnippers toe en roer het geheel op een laag vuur nog even goed door zodat de ingrediënten goed verspreid worden en de kaas nog even smelt.

Eventueel nog verder op smaak maken met wat peper en zout, doe dat laatste met mate want de chorizo is ook al redelijk zout.

Van te voren voorbereiden

Dit gerecht is prima van tevoren klaar te maken. Ik doe dan alleen de rucola en de kaassnippers er nog niet bij, die voeg ik pas op het laatst toe zodat het geheel nog nét iets frisser is.

Uiteraard kun je bij deze heerlijke pasta een lekkere witte wijn drinken en je in Italië wanen. Ga voor een uitgebreide keuze naar wijny.nl door op bovenstaande afbeelding te klikken.

Groene pesto om zelf te maken

Notenallergie
Eerder had ik je nog een recept beloofd om de groene pesto zelf te maken. Ook al ben ik fan van makkelijk en zijn de kant en klare potjes pesto best smakelijk, toch maak ik het meestal zelf en dat is eigenlijk verrassend makkelijk. Het probleem met kant en klare pesto is voor ons dat er meestal cashew noten in zijn verwerkt. Dit is echter een goedkope oplossing voor het gebruik van pijnboompitten die er van origine in horen te zitten volgens een gediplomeerde kok. Aangezien onze oudste ernstig allergisch is voor alle noten zijn de kant en klare potjes dus geen optie. Ik heb er nog wel eens naar gezocht bij de supermarkt en daar bleek de verse groene pesto de enige zonder noten zijn. Ik blij! Helaas was bij een volgend bezoek deze pesto al niet meer in het assortiment. Wél hadden ze veertien! verschillende soorten pesto maar állemaal met cashew noten. De enige pesto zonder noten maar met pijnboompitten en basilicum die ik gevonden heb is een biologische pesto van de Albert Heijn, die is helaas alleen niet bij ons in de buurt. Dus dan maar zelf maken.

Recept

Het belangrijkste voor de basis van een echte Italiaanse groene pesto is verse basilicum en pijnboompitjes en natuurlijk Parmezaanse kaas.

Ingrediënten:

• 1 flinke bos verse basilicum, 35 – 50 gr verse basilicumblaadjes
• 50 gr Parmezaanse kaas
• 35 gr pijnboompitjes
• 4 eetlepels olijfolie
• 2 tenen knoflook
• Snufje zout en peper
• Paar druppels citroensap

Benodigdheden:

• Staafmixer, blender met bakje of keukenmachine
• Koekenpan
• Spatel

Bereiding:

In ongeveer 15 minuten maak je zelf de heerlijkste groene pesto. Gebruik een koekenpan zonder olie en rooster de pijnboompitjes snel goudbruin. Als je ze roostert voordat je ze fijn maalt krijg je namelijk veel meer smaak in de pesto. Blijf ze wel regelmatig omscheppen zodat ze niet verbranden. Pluk de blaadjes van de basilicumplant totdat je ongeveer 40 gram hebt. Snijdt de knoflooktenen in grove stukken.

Stop de basilicumblaadjes, de pijnboompitjes, de Parmezaanse kaas en de stukjes knoflook in de keukenmachine of in een bakje voor de blender of staafmixer. 

Voeg een beetje peper en zout toe, een paar druppels citroensap en natuurlijk de olijfolie. Ik gebruik altijd in eerste instantie 3 eetlepels olie, vind ik het mengsel na het pureren nog te dik dan voeg ik nog wat extra olijfolie toe. De eventueel overgebleven olie bewaar je nog even. En voilà, een overheerlijke zelfgemaakte pesto.

Hou je nog wat pesto over en wil je dat langer bewaren? Schep dan dit over in een schone pot en giet hier nog wat olijfolie op zodat het pestomengsel geheel bedekt is. Goed afsluiten en wegzetten in de koelkast.

Kookbeurt mét een makkelijk toetje

Als ik vraag of onze jongste nog weer een bak chorizo pasta mee wil naar zijn studentenhuis lichten zijn ogen gelijk op. Ik maak het dan ’s middags zodat het al flink afgekoeld is als hij ’s avonds op de trein stapt. Anders moet de bak toch een beetje open blijven en ruikt de hele coupé naar chorizo en krijgt iedereen honger. De rucola en kaassnippers gaan in een koeltas mee zodat hij de volgende dag het gerecht alleen hoeft op te warmen en de laatste 2 ingrediënten hoeft toe te voegen. Als verrassing heb ik deze keer in de koeltas nog wat ingrediënten gestopt voor een super makkelijk én erg lekker toetje: een Bountypakketje.

Wat heb je daarvoor nodig? Een oven en per persoon:

• een velletje bladerdeeg
• een stukje Bounty
• een beetje eigeel
• eventueel een beetje rum 

Het is, zoals gezegd, erg simpel om te maken. Je laat de benodigde vellen bladerdeeg ontdooien, dit is redelijk snel klaar. Je neemt een velletje bladerdeeg en legt daarop een stukje Bounty. Sprenkel daar eventueel naar smaak een beetje rum overheen en vouw het velletje bladerdeeg in een driehoek dicht met wat eigeel. Daarna bak je het af in de oven zoals vermeld staat op de verpakking van het bladerdeeg. De Bounty smelt dan in het knapperig wordende bladerdeeg en je hebt zo een heerlijk toetje. Er is nauwelijks voorbereidingstijd en het neemt slechts 15 minuten baktijd. Echter, het is wel een erg machtig toetje. Zelf zou ik het niet zo snel als nagerecht plannen na de chorizo-pasta maar voor de studenten is dit geen probleem.

De kookbeurt van onze jongste is weer geregeld voor deze week. En nu maar hopen dat één van zijn huisgenoten na deze best wel voedzame maaltijd nog voldoende puf heeft om de keuken een goede beurt te geven. ?

Marjan Tool